Op 26 april 1986 om 1.23 ’s morgens startten de werknemers van de kerncentrale van Tsjernobyl een experiment in reactor nummer 4. Het doel? Om de veiligheid van de reactor te onderzoeken wanneer er een verlies zou zijn van de belangrijkste elektrische toevoer naar de centrale.

Nog geen minuut na de start van het experiment blies een stoomexplosie het deksel van de reactor weg. Het resultaat was de grootste vrijgave van radioactiviteit in de geschiedenis. De kernreactor bleef branden gedurende 10 dagen waarbij continue radioactiviteit in de lucht terecht kwam. Dit werd over grote delen van Europa verspreid door de wind.

Op 27 april werden de 44000 inwoners van Pripyat geëvacueerd. De volgende dagen zou de volledige bevolking van de ’30 km exclusie zone’ rond de centrale weg zijn. In Oekraïne alleen werden 116000 mensen geëvacueerd. Tot vandaag zijn veel van deze geëvacueerde gebieden nog steeds verlaten.

Een aantal weken na het ongeval werd een zogenaamde sarcofaag gemaakt van beton rond de reactor gebouwd. Dit moest voorkomen dat er nog meer radioactieve deeltjes in de lucht terecht kwamen.

In 2006 werd gestart met de bouw van de ‘New Safe Confinement’. Ze bouwden de boogvormige stalen constructie op een veilig afstand van de reactor. Ze brachten het op zijn plaats via stalen rails in 2017. Deze nieuwe sarcofaag zou minstens 100 jaar moeten meegaan.

 

Tsjernobyl en Pripyat

Als je in Kiev verblijft, kan je een uitstap boeken om Tsjernobyl en Pripyat te bezoeken. Wij boekten onze uitstap met Solo East Travel. Deze uitstappen vertrekken elke dag vanuit Kiev en je kan de tickets gewoon online reserveren. Ik raad aan om ze zeker enkele weken op voorhand te boeken.

Op weg naar de exclusie zone wordt een film afgespeeld over de ramp en de gevolgen er van. Onze gids Vika gaf ons meer uitleg over de sarcofaag en toonde foto’s van hoe het leven was voor de ramp. Verspreid over de dag, bezoek je de ‘Russian woodpecker’, de kerncentrale en verschillende plaatsen in Tsjernobyl and Pripyat. De volgorde waarin je ze bezoekt is verschillend voor de verschillende groepen. Dit zorgt er voor dat je nooit met veel mensen tegelijk op dezelfde plaats ben.

Door de klein groepen krijg je echt een persoonlijke toer. Als je bepaalde zaken zeker wil zien (vooral in Pripyat), kan je dit het beste aan je gids vertellen zodat je het zeker kan bezoeken. Onder de middag heb je een snelle lunch in de kantine van Tsjernobyl. Je moet geen schrik hebben: de ingrediënten worden geïmporteerd van buiten de exclusie zone.

 

Is het veilig om Tsjernobyl te bezoeken?

Ja, het is veilig. De gids draagt altijd een dosimeter, die de hoeveelheid ioniserende straling meet. Zolang je niets aanraakt or opraapt en nergens op gaat zitten, is het veilig om rond te wandelen. Voor je de exclusie zone verlaat, zijn er 2 verplichte stralingscontroles.

Is het de moeite? Zeker en vast! De verlaten stad Pripyat maakte een diepe indruk op mij. De verlatenheid en hoe de natuur overneemt. Het is moeilijk voor te stellen dat je alles moet achterlaten met de belofte dat je over enkele weken terug mag komen. Die weken worden dan maanden, jaren en tenslotte tientallen jaren.

De dag uitstap naar Tsjernobyl was heel interessant maar door het drukke schema (en de beperkte hoeveelheid licht in het begin van november), was er niet echt heel veel tijd om foto’s te nemen. Ik zou zeker en vast terug gaan, maar dan voor een aantal dagen.

 

Zou jij Tsjernobyl bezoeken?